Cijfer van de maand: Ambitie scoort laatste plaats

GITP en PiCompany hebben de afgelopen jaren tienduizenden assessments afgenomen. Op basis van de uitkomsten van deze tienduizenden assessments kan een ranking samengesteld worden van competenties die het meest en minst gevraagd worden om te testen.

PiCompany meet 43 competenties. De minst gevraagde te testen competentie, op plaats 43 dus, is…. ambitie.

Andere competenties belangrijker dan ambitie

Ambitie wordt gedefinieerd als: Gedrag vertonen dat erop gericht is hogerop te komen of meer verantwoordelijkheden te verkrijgen.

Voorbeelden van gedrag om ambitie te bepalen:

• De medewerker vraagt op eigen initiatief om een nieuwe functie of promotie.
• Medewerker spreekt uit snel uitgekeken te zijn op taken die zij/hij eenmaal beheerst.
• De medewerker werkt alleen aan mee aan prestigieuze projecten wanneer anderen hierom verzoeken.

Werkgevers vragen niet zo vaak om het toetsen van de competentie ambitie. Andere competenties achten zij belangrijker. Een uitzondering vormt het assessment van trainees. Werkgevers vragen dan wel eens om te toetsen op ambitie.

Competentie Resultaatgerichtheid

Vanuit het standpunt van werkgevers is het logisch om niet op ambitie te (laten) testen. Immers, competenties als resultaat- en klantgerichtheid, samenwerken en overtuigingskracht lijken veel belangrijker voor het functioneren van medewerkers. En in de competentie die het meest waardevol wordt gevonden door werkgevers – resultaatgerichtheid – zit ambitie een klein beetje ingebakken. Het draait bij resultaatgerichtheid om ‘het actief gericht zijn op het behalen van resultaten en doelstellingen’. En een van de vijf gedragsindicatoren die dan gemeten wordt is ‘het stellen van ambitieuze doelen’.

Echter, het stellen van ambitieuze doelen kan natuurlijk niet 1-op-1 gelijkgesteld worden met ambitie, het streven om hogerop te komen.

Nederlanders vinden zichzelf ambitieus

Onderzoeksbureau NIDAP onderzocht hoe ambitieus Nederlandse werknemers zijn. Ruim de helft van de Nederlanders vindt zichzelf ambitieus. Mannen zijn daarin uitgesprokener dan vrouwen. Recent onderzoek van opleider Horizon onder 1015 werkende Nederlanders bevestigt dit beeld: 68 procent van de werknemers heeft de ambitie om door te groeien binnen het bedrijf waarvoor zij werkzaam zijn.

Collega’s zien ambitie niet

Op basis van deze onderzoeksresultaten zou je kunnen concluderen dat het met de ambitie van Nederlandse werknemers wel goed zit en dat je het dus ook niet hóeft te testen. Toch valt hier het nodige op af te dingen. PiCompany onderzoekt namelijk regelmatig hoe collega’s elkaar beoordelen op het vertonen van ambitieus gedrag. Als de 43 competenties dan gerankt worden op gemiddelde beoordeling staat ambitie bij de onderste vijf competenties. Met andere woorden, medewerkers vinden zichzelf ambitieus, maar volgens collega’s vertonen ze niet het bijbehorende gedrag. Mogelijk dat dat met de Calvinistische volksaard te maken heeft. Uitdrukkingen als ‘Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’ en 'Wie het hoofd boven het maaiveld uitsteekt, wordt zijn kop eraf gehakt' zijn daar exponenten van.

Ambitie wordt regelmatig, zo blijkt ook uit het voornoemde NIDAP-onderzoek, geassocieerd met negatieve eigenschappen. Het betreft eigenschappen zoals streberigheid, opportunisme, egocentrisme en ellebogenwerk. Omdat werknemers natuurlijk niet zo gelabeld willen worden tonen ze hun ambities mogelijk niet openlijk.

Het begint met ambitie, maar dat houden we wel verborgen. Werkgevers toetsen er niet op en medewerkers vertonen het bijbehorende gedrag niet.

Met medewerking van Noortje Verstappen, Consultant Research & Development.