Er wordt genoeg geschreven over de coronacrisis. Terecht, aangezien het de eerste maatschappelijke en sociale crisis is die veel generaties bewust meemaken.* Na initiële besmettingen in China evolueerde het virus al snel naar pandemie: een wereldwijde epidemie. Maar het blijft niet bij pandemie. Het coronavirus is een coronacrisis. De sociale maatregelen die genomen moesten worden hebben consequenties op wereldwijde schaal, die doorsijpelen naar economische gevolgen. Een crisis met een impact die wij op dit moment nog niet volledig kunnen inschatten. Zo schetst het CPB vier mogelijke scenario’s oplopend in ernst, maar naar welk beeld wij allen toewerken is nog onduidelijk.1 Wat wel steeds duidelijker wordt is dat de economie zich aanpast, in een dip raakt. Het contactverbod is op lange termijn funest voor bepaalde sectoren (denk aan de reisbranche die uiteraard direct stilvalt, de horeca die niet verder kan en opvolgend de landbouw door het stilvallen van de horeca). De markt verschuift, bedrijven moeten zich staande houden. En dat brengt een sense of urgency: een overlevingsdrang.2 Hoe grijp je de kansen die er nog wel zijn? Hoe surf je mee op de golf van de coronacrisis, al dan niet noodgedwongen, en houd je de organisatie tijdens de crisis in beweging.
06 mei 2020
De ontwikkeling van coronavirus naar coronacrisis en wellicht naar coronarecessie roept vragen op: macro-economische, persoonlijke én over de markt. Want deze marktverschuiving betekent op korte termijn een verschuiving van een ruime arbeidsmarkt naar een krappe. De crisis zorgt hoe dan ook voor verandering. Vanzelfsprekend leiden niet alle noodsituaties tot dezelfde consequenties, niet elke crisis tast ons leven aan op dezelfde manier.
“De kredietcrisis van 2008-2009 ontstond in de financiële sector en tastte de reële economie aan. De pandemie van nu legt een groot deel van het openbare leven lam, en daarmee de economie.” Financieel Dagblad 3
Iedereen past zijn dagelijkse structuur aan. Niet meer naar werk, maar thuisblijven. Organisaties maken aanpassingen in personeel en moeten schrappen, zoals de KLM al heeft aangekondigd.4 Maar wat we ook zien is dat bedrijven zoeken naar nieuwe wegen om hun dienstverlening aan te bieden en nieuwe kansen aangrijpen. Zo gaan restaurants thuisbezorgen, worden sportlessen online gegeven en bieden bioscopen films op een digitaal platform aan. Bedrijven boren nieuwe manieren van dienstverlening aan en zetten mooie ontwikkelingen in gang. Trainingen en assessments worden nu online gegeven in plaats van klassikaal.
Deze trend is belangrijk. Een crisis fungeert als een katalysator van verandering.5 Terwijl wij allen zijn genoodzaakt om mee te bewegen met een dip in de markt, hangt mee bewegen nu af van de manier wáárop wij hier in meegaan. Het gaat erom hoe organisaties hun aanpassingsvermogen inzetten, en uit de verandering hun voordeel kunnen halen.
Wanneer de economie krimpt en de markt krapper wordt, zal de vrijheid voor organisaties om hun dienstverlening op verschillende manieren aan te bieden afnemen. De markt wordt kleiner, de klanten minder. Er is minder ruimte om fouten te maken. In een tijd van crisis zullen veel organisaties snijden op kosten, en logisch, dat is immers de eerste aanpassing die vaak snel gedaan kan worden. Maar dit is niet genoeg om als organisatie te overleven, met alleen deze aanpassing komt er geen nieuw geld binnen. Het is nu noodzaak om de klanten die er wel zijn aan te spreken op de juiste manier.
Bedrijven die wendbaar zijn en de moed hebben om zichzelf opnieuw uit te vinden, hebben de grootste overlevingskansen, aldus het Financieel Dagblad. We zien immers dat gebrek aan flexibiliteit en innovatie bepaalde sectoren, die hier niet in geïnvesteerd hebben, duur komt te staan.6
De sense of urgency om aan te passen is groot, kan eigenlijk niet groter. Sinds Disneyparken gesloten zijn zal Disney moeten innoveren om hun doelgroep toch te bereiken. Disneyprinsessen sturen nu vanuit huis gepersonaliseerde videoboodschappen voor jarige kinderen en Disney gaat de concurrentie met Netflix aan; Disneyfilms worden nu in plaats van in de bioscoop eerder dan gepland via hun platform Disney+ gestreamd.
Zoals eerder genoemd springt de getroffen horecasector ook in op een kans: thuisbezorgen. Restaurants gebruiken apps zoals Thuisbezorgd nu uit een sense of urgency, niet als extra zoals eerder het geval was. Het aantal restaurants op de Thuisbezorgd-app is explosief gestegen. In de eerste maanden al met 20%.7**
Van nieuwe take-away menu’s tot social distancing dinners, er is geen tekort aan innovatieve ideeën vanuit de horecasector. Zo steken ook bierbrouwers de handen ineen om met een overschot van bier, volgens een World Health Organisation recept, een desinfecterend middel te maken en te verspreiden bij de Voedselbank.8
Andere bedrijven passen hun dienstverlening nog verder aan. GITP blijft daar in niet achter. Waar assessments veelal face to face gegeven werden en trainingen in een ruimte met mededeelnemers, wordt de dienstverlening nu 100% digitaal aangeboden. Assessments zijn nu face to face via de laptop, en trainingen in een Virtual Classroom. Waar wij eerst online alternatieven aanboden als extra, zien we nu dat online dienstverlening onze new normal is geworden.
Aanpassen betekent de tijd van crisis doorkomen. Want als restaurants niet gaan bezorgen dan zullen ze moeten sluiten. En wanneer contact niet wenselijk is, zal digitale dienstverlening een uitkomst bieden om toch klanten te kunnen blijven helpen.
Door de anderhalve meter richtlijnen en de beweging naar een anderhalve meter samenleving, zien we dat veel dienstverlening zich beweegt naar digitaal. Digitalisering kent geen grenzen. Enerzijds kan dit gezien worden als een crisisversterkend domein, echter anderzijds kan het in deze tijd ook juist veel voordeel opleveren. Digitaal denken biedt organisaties een compleet nieuwe mogelijkheid om producten en diensten aan te blijven bieden en dus biedt het een mogelijkheid om klanten te kunnen blijven ondersteunen. Daarnaast komen veel organisaties er nu achter dat een digitale vorm van dienstverlening meer dan simpelweg een goed alternatief is waar we straks wellicht niet meer zonder kunnen als alles weer ‘normaal’ is.***
Het gouden randje is er, en kan gevonden worden door voorbij de uitdaging van anderhalve meter te kijken én voorbij de gevestigde vorm van dienstverlening. Breng in kaart waar het bedrijf goed in is en met deze kerncompetenties kan een nieuw businessmodel ontwikkeld worden.
“In an increasingly digital world, if you don’t do large-scale experimentation, in the long term – and in many industries the short term – you’re dead.” – Mark Okerstrom, the CEO of Expedia Group 9
Om je aan te passen aan de crisis moet je mee blijven ontwikkelen en flexibel zijn. Waar enerzijds aanpassing betekent dat er druk komt te staan op bepaalde kanten van de business zal er tegelijkertijd ruimte ontstaan voor aspecten van de business die eerst geen prioriteit leken, zoals innovatie. Ben je als organisatie flexibel genoeg om deze kansen te pakken dan zul je zien dat je nieuwe manieren vindt om het product aan te bieden en je doelgroep te bereiken. Kansen grijpen in deze tijd kan alleen door te vernieuwen en met de markt mee te bewegen.
Nieuwe inzichten doen zich op, zo ook bij de ontwikkeling van onze trainingen. De focus ligt plots geheel op de ontwerpprincipes en op het moderaten van een online training. Online trainen is immers echt anders dan face to face trainen. De focus op innovatie neemt direct nieuwe kansen én nieuwe uitdagingen met zich mee. Welke werkvormen zijn er en hoe zet je die optimaal in? Hoe laat je deelnemers oefenen met vaardigheden? Deel je ze op in groepjes in de aparte ‘break-out rooms’ of oefen je plenair met een acteur (met webcam)? En hoe zorg je ervoor dat iedereen de voorbereiding doet, zodat er geen tijd verloren gaat in de Virtual Classroom? Er wordt tijd vrijgemaakt om de antwoorden te zoeken op deze vragen, en binnen een week staat er een heel nieuw product.
Het antwoord op hoe kansen te grijpen is en blijft innovatie. We zien het direct bij sectoren die het hardst geraakt worden. Restaurants gaan thuisbezorgen, pretparken gaan online streamen en vloggen. Aanpassen is noodzakelijk om een voordeel te kunnen blijven behalen. Door zichzelf opnieuw uit te vinden komen organisaties achter hun competenties en kracht.
De coronacrisis fungeert als katalysator voor deze veranderingen. Zonder de sense of urgency waren we niet voorbij onze huidige dienstverlening gaan kijken. De kansen die er nog liggen worden vooral digitaal gegrepen, want daar bevindt door het contactverbod immers de doelgroep. Noodzaak en overlevingsdrift bepaalt dat innovatie nu dé optie is om mee te bewegen met deze crisis.
“Een crisis met noodgedwongen veranderingen kan vervelend zijn, maar kent ook een goud randje.’ – Jet Zantvoord, Product Developer Leren en Ontwikkelen bij GITP | PiCompany
* Niet de eerste crisis van de eeuw, maar wel van zijn soort deze eeuw.
** Het toenemende aantal partners op de Thuisbezorgd-app betekent indirect ook aanpassingen aan de bedrijfsvoering. Waar eerst met een bezorgservice gewerkt werd, worden bezorgers nu in dienst genomen. Zo brengt een verandering velen andere teweeg.
*** Denk aan online trainingen en assessments, die meer dan een alternatief blijken. Deze vormen van leren hebben een grote waarde toebedeeld gekregen en zijn niet meer weg te denken: De nieuwe waarde van e-learning en online training | GITP (gitp-ontwikkeling.nl)
Stel jouw vraag aan een van onze adviseurs. We helpen je graag verder!
Bel 088 448 70 00 of plan een adviesgesprek.