Laat je inspireren door onze insights en nieuwsupdates.
Columnist van Governance Update Anthon van der Horst van GITP stelde ChatGPT de vraag of intern toezicht nog wel toekomst heeft. Hij kreeg een evenwichtig antwoord met als conclusie: intern toezicht is over het algemeen essentieel.
In zijn maandelijkse column geeft Anthon van der Horst (GITP Executive Expertise) enkele kapstokken om als raad van bestuur en/of raad van toezicht/commissarissen het bestuurs- en toezicht functioneren te bespreken. De kapstokken zijn gekoppeld aan de vaak gebezigde begrippen, vertrouwen, veiligheid, verantwoordelijkheid en verantwoording. De vier V’s.
Misstanden in maatschappij en bedrijfsleven zullen in het jaar 2030 niet meer worden getolereerd, stelt Anthon van der Horst, executive consultant bij GITP. Toezichthouders moeten dus nu alvast een voorschot nemen op de toekomst door alert en kritisch te zijn op (on)gewenst gedrag en de subtiele combinatie van verleiding en handhaving die daarvoor nodig is.
Maar hoe complexer het is, hoe groter het risico op een te snel omarmd aantrekkelijk, maar helaas onjuist, standpunt.
De huidige coronacrisis betekent voor veel organisaties dat het ontslagthema hoog op de prioriteitenlijst staat. Hoewel door steunmaatregelen van de overheid ontslag op veel plekken nog is uitgesteld, waart het spook wel al rond. Bestuurders en HR zijn aan het rekenen, procedures worden onderzocht en gestart. Ontslagrondes zijn gaande en mijn verwachting is dat deze zich nog ruimschoots zullen voordoen.
In tijden van crisis grijpen we vooral terug op eerdere ervaringen en ideeën. Juist in een situatie waar het heel hard nodig is om nieuwe, alternatieve oplossingen te bedenken als reactie op deze crisis, wenden we ons liever tot het oude en vertrouwde. Een crisis is echter een cruciaal moment voor verandering. ‘We hebben nu geen behoefte aan masculiene dominantie’, stelt Alexandra de Mul, senior leadership & governance GITP.
Wat aanvankelijk begon als een gezondheidscrisis heeft zich rap ontwikkeld tot een sociale crisis en een ogenschijnlijk economische ramp. De COVID-19 pandemie heeft enorme gevolgen zowel op sociaal en maatschappelijk vlak als ook voor de bedrijfsvoering en continuïteit van bedrijven en organisaties.
Los van het feit dat ik hoop dat het met u en met diegenen die u lief zijn goed gaat, gaan wij bij GITP & PiCompany door met het ontwikkelen en bieden van inzicht en ontwikkeling.
Als toezichthoudend orgaan bent u verplicht uzelf te evalueren. Veel governance codes schrijven dat dwingend voor. Toch is er ook regelmatig enig ongemak bij het vormgeven van een zelfevaluatie. Omdat u als toezichthouder in principe vooral op uzelf toeziet, is de kwaliteit van de zelfevaluatie afhankelijk van uzelf. Teveel ongemak zal de kwaliteit geen goed doen.
Het is ongetwijfeld de schrik van iedere betrokken toezichthouder dat bij het periodieke overleg met de bestuurder(s) naar voren komt dat het niet soepel loopt binnen de organisatie. Disharmonie in het MT, een hoog organisatie-breed ziekteverzuim en een veel verloop onder goede medewerkers bijvoorbeeld.
Er was heel wat beroering toen de TU Eindhoven afgelopen juni besloot het komende halfjaar de vacatures in eerste instanties alleen voor vrouwen open te stellen. ‘Discriminatie’, ‘Oneerlijk’ en ‘Valse concurrentie’ werd er geroepen, en een behoorlijk aantal (succesvolle) vrouwen zeiden dat zij ervoor zouden bedanken als ze op grond van deze maatregel aangenomen zouden worden. Ze willen alleen op basis van hun kwaliteit geselecteerd worden, en niet op basis van (onvoldoende) kwantiteit.
Prof. dr. Mijntje Lückerath, hoogleraar Corporate Governance aan TIAS School for Business and Society, houdt al 12 jaar de benoemingen van bestuurders bij beursgenoteerde ondernemingen bij. In het afgelopen jaar constateert ze een stijging van het aantal vrouwelijke bestuurders. Omdat het aantal vrouwen in de top van beursgenoteerde ondernemingen in de voorgaande drie jaar daalde, is nu weer het niveau van 2015 bereikt.
Op 24 juni 2019 organiseerden de NCR (centrum voor coöperatief ondernemen in Nederland) en de NVTZ (Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn) een netwerksymposium rondom het thema ‘Governance van de coöperatie’. De bijeenkomst vond plaats bij zorgverzekeraar VGZ, zelf ook een grote coöperatie.
Hoe zorg je ervoor dat een bijeenkomst tussen bestuur en raad van toezicht meer is dan het overdragen van informatie en het stellen van enkele kritische vragen? Professor Rienk Goodijk benadrukt het belang van strategisch partnerschap in deze relatie. Bij strategisch partnerschap staat niet de procedurele omgang maar het strategisch-inhoudelijk debat tussen bestuur en toezicht centraal. Goodijk stelt dat door ruimte te maken voor meer strategisch-inhoudelijk debat, bestuur en toezicht – in ieder geval even – [kunnen] loskomen van de dagelijkse praktijk (het ‘gedoe’) en zo elkaars creativiteit benutten.
De ontwikkeling van de governance is de afgelopen jaren als reactie op de debacles in het publieke domein, nogal technisch en procedureel van aard geweest. Nu wordt het tijd om nieuwe concepten van governance uit te werken en in de praktijk te brengen. Van afvinkgedrag naar strategisch partnerschap.
In Nederlandse organisatieculturen laten medewerkers zich graag leiden, maar niet domineren. Democratie en gelijkheid staan voorop. Nederlanders verwachten dat bestuurders een integrale visie hebben en belangen afwegen.
In november 2018 is de nieuwe Governance Code voor de sector cultuur gepresenteerd. De Governance Code Cultuur biedt een normatief kader voor goed bestuur en toezicht in culturele organisaties. Dit soort codes maakt het voor de toezichthouder en bestuurder gemakkelijker om feedback te geven. Maar krijgt de bestuurder wel genoeg feedback? Het blijkt immers niet zo makkelijk om bestuurders passende feedback te geven.
Zelfsturing is een belangrijke voorwaarde voor elke organisatie die flexibel en agile wil opereren. Hoe kan HR de ontwikkeling van zelfsturing bij medewerkers en teams stimuleren en bijdragen aan een cultuur waarin zelfsturing goed gedijt? De 11 aandachtspunten voor HR.
Stel jouw vraag aan een van onze adviseurs. We helpen je graag verder!Bel 088 448 70 00 of plan een adviesgesprek.
Onze diensten
Talent oplossingen
Kennisbank
Over ons
Contact & support
2025 GITP.nl
GITP is ISO 9001:2015 en ISO 27001:2017 gecertificeerd