“Diversiteit & Inclusie is werk van de lange adem” - Adviseur Diversiteit & inclusie Wout Smeets (Rijkswaterstaat)

Een beginnend vuurtje

“Als kind uit een links progressief nest zat het er al vroeg in: kijk wat verder dan je eigen omgeving en heb empathie voor mensen die minder kansen hebben dan jij. Toen ik commerciële economie studeerde, wist ik één ding: ik wil met mensen werken. Ik had helemaal niets met cijfertjes”, zegt Wout. Al tijdens zijn studie ging hij aan het werk bij uitzendbureaus en kwam hij uiteindelijk bij een reïntegratiebureau terecht. “Ik kwam toen voor het eerst in aanraking met statushouders.”

En juist die doelgroep zorgde ervoor dat het vuurtje bij Wout verder werd aangewakkerd. Hij solliciteerde bij UAF, een organisatie die jaarlijks 3000 statushouders begeleidt richting een duurzame plek op de arbeidsmarkt, op hun eigen niveau. Wout: “Dat betekent dat een arts uit Syrië niet als afwasser aan de slag gaat, maar een baan als arts vindt.” In deze functie ontdekte Wout het belang van diversiteit en inclusie en begon hij zich er meer in te verdiepen.

Pionieren bij een overheidsinstelling

“Bij UAF heb ik samenlevingssensitiviteit ontwikkeld en ontzettend veel geleerd over het belang van D&I. Ik wilde die kennis breder inzetten en ging op zoek naar een andere baan. Via wat omwegen kwam ik uiteindelijk op een interim functie als Adviseur D&I bij Rijkswaterstaat terecht, waar ik als opdracht had om het aandeel van mensen met een migratieachtergrond buiten Europa binnen Rijkswaterstaat te verhogen. Ik moest interventies ontwikkelen en culturele diversiteit op de kaart zetten.”

“Er was destijds nog niet veel ontwikkeld op het gebied van culturele diversiteit. Ik moest daardoor pionieren en was de enige binnen de hele organisatie met deze functietitel. Daar heb ik veel van geleerd. Want als zo’n belangrijk thema als diversiteit en inclusie te veel bij één persoon blijft, dan ga je de organisatie niet veranderen. Het is belangrijk om te zorgen dat mensen zelf eigenaarschap voelen en actie gaan ondernemen in hun functie.”

Draagvlak creëren voor verandering

Wout begon met het creëren van draagvlak. “Ik organiseerde sessies over onbewuste vooroordelen in het HR proces. Hoe werkt dat? En wat kunnen we er met z’n allen aan doen? Hoe werkt interculturele communicatie? Hoe gaan we wel effectief samenwerken?” Dat was geen gemakkelijke opgave. “Mensen willen wel verandering, maar ze snappen niet hoe. Daar komt bij dat veel organisaties het lastig vinden om naar hun eigen cultuur te kijken. De gevreesde antwoorden als: ‘zo doen we het al jaren’, ‘dit doen wij zo’ en ‘zo is het nou eenmaal’, heb ik veel gehoord. Maar dat moet je kunnen doorbreken om verandering te realiseren. Dat is me gelukt, met heel veel geduld en acceptatie dat bureaucratie nou eenmaal bestaat.”

“De overheidsinstanties zijn wel wakker op dit vlak. En bovendien intrinsiek gemotiveerd. Dat vind ik mooi aan de overheid. Het is geen windowdressing, er worden echt kleine stappen gezet om diversiteit en inclusie te verbeteren.”

Een werkveld in ontwikkeling

Zijn interim opdracht bij Rijkswaterstaat loopt in november ten einde. Maar Wout twijfelt geen seconde bij de vraag of hij aan het thema diversiteit & inclusie blijft werken. “Het is écht een passie. Het is heel interessant en er zitten zo veel verschillende aspecten aan dit werk. Het fascineert me hoe we meerderheidsgroepen in beweging kunnen krijgen. Hoe kunnen we hen op een positieve manier betrekken? Want je wilt verandering, maar daarbij heb je de meerderheid gewoon nodig.”

Wat een 42-jarige, witte man doet in dit vakgebied

“Witte mannen luisteren naar witte mannen. Dat heb ik er wel eens uitgefloept en ik kreeg toen een paar geschrokken blikken mijn kant op. Maar zo werkt het gewoon. Ik kan het thema beschouwender en zakelijk bekijken maar voel mij juist door mijn privileges geroepen om mij met hart en ziel voor D&I in te zetten. Dat wordt gewaardeerd. Het is een thema wat de gehele samenleving moet raken, moet aangaan, om zo polarisatie tegen te gaan.”

Diversiteit en inclusie zijn thema’s die geduld vergen. Iets waar Wout zich in zijn zoektocht naar een nieuwe uitdaging erg van bewust was. “Inmiddels heb ik mijn nieuwe plek gevonden, als Adviseur DIG (diversiteit, inclusie en gelijkheid) bij Alliander, maar bij de zoektocht lette ik heel erg op de duur van de opdrachten. Ik wilde geen nieuwe opdracht van een half jaar. In die tijd kun je echt geen waarde toevoegen voor de organisatie. Nu kan ik met trots terugkijken op wat ik bij Rijkswaterstaat heb bereikt, maar daar had ik wel twee jaar voor nodig. Die tijd is nodig om dit soort grote, complexe organisaties in beweging te krijgen. Maar als dat dan lukt, is het de moeite zeker waard.”

Dit interview is deel 8 in de serie HR Persoonlijk.
Een 10-delige serie waarin GITP een kijkje neemt bij onze klanten en daar op zoek gaat naar de persoon achter de HR-professional.
Benieuwd naar de andere verhalen? Lees ze hier