De ontwikkeling van de governance is de afgelopen jaren als reactie op de debacles in het publieke domein, nogal technisch en procedureel van aard geweest. Nu wordt het tijd om nieuwe concepten van governance uit te werken en in de praktijk te brengen. Van afvinkgedrag naar strategisch partnerschap.
Strategisch partnerschap tussen bestuur en intern toezicht
Strategisch partnerschap tussen bestuur en intern toezicht
De ontwikkeling van governance is de afgelopen decennia nogal technisch en procedureel van aard geweest. De regels en het afvinkgedrag leken te domineren, angst en wantrouwen overheersten. Gaandeweg realiseren we ons dat er nieuwe concepten van governance nodig zijn waarbij bestuur en toezicht zich op een andere manier tot elkaar en andere betrokkenen verhouden: een omgang die tot meer waarde-creatie leidt, ook in maatschappelijke zin.
Eigen onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat bestuur en toezicht in toenemende mate op zoek zijn naar een omgang voorbij de regelcultuur, het formele onderlinge verkeer en het afvinken; om te komen tot meer inhoudelijk debat, intensievere verbindingen met stakeholders en een grotere zichtbaarheid, aanspreekbaarheid en verantwoording.
Visie-uitwisseling en daarbij het debat met elkaar zoeken, openstaan voor en (netwerk-)verbindingen leggen met anderen (de dialoog organiseren, kritische tegenspraak organiseren) en aanspreekbaar zijn voor en verantwoording afleggen aan betrokkenen en belanghebbenden, blijken belangrijke bouwstenen voor een nieuw concept van governance.
4 min 06 mei
De ontwikkeling van de governance is de afgelopen jaren als reactie op de debacles in het publieke domein, nogal technisch en procedureel van aard geweest. Nu wordt het tijd om nieuwe concepten van governance uit te werken en in de praktijk te brengen. Van afvinkgedrag naar strategisch partnerschap.
5 min 01 jul.
Op 24 juni 2019 organiseerden de NCR (centrum voor coöperatief ondernemen in Nederland) en de NVTZ (Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn) een netwerksymposium rondom het thema ‘Governance van de coöperatie’. De bijeenkomst vond plaats bij zorgverzekeraar VGZ, zelf ook een grote coöperatie.
6 min 07 jun.
Hoe zorg je ervoor dat een bijeenkomst tussen bestuur en raad van toezicht meer is dan het overdragen van informatie en het stellen van enkele kritische vragen? Professor Rienk Goodijk benadrukt het belang van strategisch partnerschap in deze relatie. Bij strategisch partnerschap staat niet de procedurele omgang maar het strategisch-inhoudelijk debat tussen bestuur en toezicht centraal. Goodijk stelt dat door ruimte te maken voor meer strategisch-inhoudelijk debat, bestuur en toezicht – in ieder geval even – [kunnen] loskomen van de dagelijkse praktijk (het ‘gedoe’) en zo elkaars creativiteit benutten.
Contact
SR. Adviseur
"Maatschappelijke organisaties moeten de dialoog zoeken met relevante stakeholders."
Prof. dr. ir. R. (Rienk) Goodijk (1956), senior-consultant bij GITP Executive Expertise, houdt zich bezig met onderzoek, advisering en begeleiding van bestuurders, toezichthouders en andere betrokkenen bij (corporate) governance-vragen en organisatie-ontwikkeling.
Daarnaast is hij is als bijzonder hoogleraar Governance in het (semi)publieke domein verbonden aan het Zijlstra Center van de Vrije Universiteit Amsterdam. Eerder was hij bijzonder hoogleraar governance aan de Rijksuniversiteit Groningen en bij Tias Businessschool van Tilburg University.
“Er is veel behoefte aan nieuwe concepten van governance in het (semi)publieke domein. Inmiddels kunnen we het nodige leren van de misstanden, maar ook van betere practices”.
“Bij strategisch partnerschap tussen bestuur en intern toezicht staat niet de procedurele omgang maar het inhoudelijk debat centraal. Dat levert veel meer toegevoegde waarde op”.
“Maatschappelijke organisaties kunnen zich alleen handhaven als ze actief de dialoog zoeken met relevante stakeholders binnen en buiten de organisatie”.
"De ondernemingsraad staat meer dan voorheen voor de uitdaging open te staan voor en actief mee te werken aan nieuwe vormen van participatie, en zijn eigen meerwaarde daarbij te blijven bewijzen".
Bestuur en toezicht
In de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw is Rienk Goodijk nauw betrokken geweest bij vraagstukken rondom medezeggenschap. In 1993 verscheen zijn trendsettend boek Op weg naar een professionele ondernemingsraad?, gevolgd door vele andere publicaties over vernieuwingen op het gebied van medezeggenschap en directe participatie. Nog steeds geeft hij lezingen en adviseert hij bestuurders en medezeggenschapsorganen daarover, nu vooral binnen de bredere context van deugdelijke governance.
Op dit moment richt zijn onderzoek en advieswerk bij GITP Executive Expertise (locatie Utrecht) zich met name op de – verbetering van de – kwaliteit van bestuur
(raden van bestuur, directies) en intern toezicht (raden van commissarissen c.q. raden van toezicht) en hun omgang met de stakeholders. Daarbij speelt ook (nog steeds) de mogelijke relatie tussen bestuur, intern toezicht en medezeggenschap (de zogenoemde driehoek) een rol. "Het lijkt me belangrijk voor toekomstbestendige governance dat bestuur en ook intern toezicht intensiever contact hebben met de medezeggenschapsraad; en dat andersom de m.z.raad zich actiever gaat inzetten voor zijn relatie met de RvC c.q. RvT, bijvoorbeeld via het voordrachtsrecht bij de (her)benoeming van nieuwe toezichthouders”.
Bijzondere leerstoel Governance
Naast zijn werkzaamheden bij GITP is Rienk Goodijk momenteel als bijzonder hoogleraar Governance in het (semi)publieke domein verbonden aan het Zijlstra Center van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daar is hij verantwoordelijk voor onderzoek en onderwijs op het gebied van – verbeteringen en vernieuwingen in – de governance in het (semi)publieke domein, zoals zorginstellingen, woningcorporaties, onderwijsinstellingen, coöperaties, pensioenfondsen of gemeenschappelijke regelingen bij de overheid. Als academic director geeft hij leiding aan diverse leergangen en masterclasses op dit gebied (zie verder bij zijlstracenter@vu.nl ). Centraal thema daarbij is strategisch partnerschap tussen bestuur en intern toezicht. Hij hield zijn oratie Van afvinken naar aanspreekbaarheid op 12 november 2015.
Nevenactiviteiten
Rienk Goodijk is lid (geweest) van diverse adviesraden en toezichthoudende organen. Op dit moment is hij onder andere lid van de codecommissies voor de Universiteiten/VSNU en de Coöperaties/NCR en de klachtencommissie van de MBO Raad en voorzitter van de Raden van Toezicht van de Reinier van Arkelgroep en de Mosae Zorggroep.
Expertisegebieden
Expertisegebieden waarover hij tot nu toe veel publiceerde (circa 10 boeken en vele publicaties en artikelen in (inter)nationale tijdschriften):
Zijn meest recente boeken zijn:
Kennisdomein:
